Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yeteneğin genelde doğumsal olan, becerinin ise kazanımsal yani sonradan öğrenilen özellikler olduğunu dile getirerek, beceri ve yetenek konusunu şöyle anlattı:
“Otomobil kullanmayı beceri olarak etiketleyebiliriz ama, yön bulma yani beynin yön hafızasıyla ilgili alanı kadın ve erkekte farklıdır mesela. Erkeğin beynindeki yön bulmayla ilgili yetenekleri bir adım daha öncedir, kadının onun için daha fazla çalışması gerekir. Aynı şekilde empati için de öyle mesela. Empati öğrenmesi için kadına bin tecrübe yeterken, erkek için belki 2 bin 500 tecrübe gerekiyor.”
‘Yüzde 5’i zekâ, yüzde 95’i çalışma’
İnsanlarda 12 temel kişilik olduğunu, her kişilikte de bazı yönlerin güçlü ve ön planda bulunduğunu anlatan Prof. Dr. Tarhan, “Bazı görüşlere göre kişilikte genetik etki belki yüzde 30’dur, yüzde 40’dır. Edison’a soruyorlar, ‘Bu kadar keşfi nasıl yaptın? diyor.” şeklinde konuştu.
Çocuk yetiştirirken anne babaların da çocuğu daha küçük yaştan itibaren yetenekleri doğrultusunda yönlendirmesinin önemini kaydeden Prof. Dr. Tarhan, yeteneklerle ortam uyduğu zaman ortaya süper bir iş çıktığını, buna da Mozart’ın örnek verildiğini anlattı.
Kurallı ve düzenli bir ortamda büyüyen çocuk kendisini güvende hisseder
Kişinin yeteneklerini keşfedebilmesi için içsel ve dışsal şartların var olduğunu ifade eden Prof. Dr. Tarhan, şöyle devam etti:
“Kurallı ve düzenli bir ortamda büyüyen çocuk kendisini güvende hissediyor, geleceğini güvende hissediyor. Hatta yapılmış çalışmalar var. Kişinin kendini kuruma ait hissetmesi için birincide kurumu sevmesi geliyor, ikincide kurumda kendini güvende hissetmesi geliyor, üçüncüde de aldığı ücret geliyor. Mesela anneyi, babayı, evi seviyorsa çocuk yeteneklerinin önü açılıyor. Özgürlük olunca güvende hissediyor. Yaşadığı iş yerini seviyorsa, işe koşa koşa geliyorsa, kendini saatlerce kaptırabiliyorsa bir işe, süper işler yapabiliyor. Bakıyorsun laboratuvarlarda keşif yapan, Nobel ödülü alan kişiler gece gündüz laboratuvarda yatıp kalkıyorlar.”
Zeki ama tembel olanların yetenekleri gelişmiyor
“Şu anda Türkiye’de birçok kurumda, özellikle devlet kurumlarında zeki ama tembel adamlar dolu” diyen Tarhan, zeki ama tembel olanların yeteneklerinin gelişmediğini ifade etti. Tarhan, “Yetenekleri arttıran şey gayrettir, çabadır. O çabanın olması için de kişinin içinden istek gelmesi lazım. İsteğin olması için ihtiyaç olması lazım.” dedi.
Fikirlere saygı duyulmalı
