Kontakt dermatit (KD) genel olarak deriye temas eden çevresel ajanlarla karşılaşmayı izleyerek gelişen inflamatuvar deri hastalığı olarak tanımlanır. Alerjik kontakt dermatit ve irritan kontakt dermatit olmak üzere iki türü bulunan bu hastalık tüm dermatolojik şikayetlerin %4 ila %7’sini oluşturarak toplumda sık görülen cilt problemi olarak öne çıkıyor. Her iki cinsiyette yaklaşık olarak eşit sıklıkta karşılaşılıyor.
Saç derisinden göz çevresine
İrritan kontakt dermatitin deriye temas eden kimyasal maddeler veya fiziksel travmanın etkisiyle gelişen deri inflamasyonu olduğunu ifade eden Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği Üyesi Doç. Dr. Belgin Usta Güç, “İlk karşılaşmada kızarıklık, ödem, deride soyulma, deride içi su dolu kabarcıklar ortaya çıkar. Tahriş devam ederse kızarıklık, derinin üst katmanının kalınlaşması, deri çizgilerinin belirginleşmesi, nasırlaşması ve çatlaklar şeklinde ilerler. İrritan kontakt dermatitin oluşmasında asitler, alkaliler, metal tuzlar, solventler (çözücüler), alkoller, deterjanlar, temizleyiciler, dezenfektanlar, plastikler, gıdalar, su ve bitkiler rol oynayabilir. Günlük hayattan örnek vermek gerekirse; kuaförlerin saç boyalarını uygulaması sebebiyle ellerinde oluşan dermatiti, saç boyası sonrası kafa derisinde oluşabilen reaksiyonları, göz çevresine uygulanan makyaj malzemelerinin sebep olduğu dermatiti ve klozet yüzeyinin üst bacak arka bölgesinde oluşturduğu dermatitleri sıralayabiliriz” dedi.
Deri hasarına neden oluyor!
Klozet yüzeyinin temizliğinde kullanılan deterjanların kimyasal yapısının alkali olduğunu ifade eden Güç, alkali bileşiklerin, asitlere oranla daha şiddetli ve ağrılı deri hasarına neden olduğunu, koyu kahverengi renkte, sert, kuru ve çatlaklarla kaplı bir deri görünümü oluşturduğunu söyleyerek şöyle devam etti: “Sodyum, amonyum ve potasyum hidroksit, sodyum ve potasyum karbonat, kalsiyum oksit gibi güçlü alkaliler sabun ve deterjanlarda bulunurlar. Alkali bileşenler ve deterjanlarla temizliği yapılan klozetlere çocukların tekrarlayan temas ve maruziyeti sonucunda günler içerinde kimi zaman saatler içerisinde deri reaksiyon verir, dermatit oluşur. Ayrıca dermatit bölgesindeki kaşıntı deri bütünlüğünü bozar. Böylelikle irritasyona sebep olan kimyasalların emilimini kolaylaşır ve daha şiddetli dermatit oluşarak bir kısır döngü meydana gelir.”
Tedavi için neler yapılabilir?
Tedavinin önceliğinin deterjan temasından korunmak olduğunu söyleyen Güç, hastanın irritan maddeyle temas eder etmez ılık suyla yıkanması ve iyice kurulanması gerektiğini belirtti. Tekrarlayan alkali maruziyetini azaltmak için klozet yüzeyinin temizliği sonrasında mutlaka suyla durulama işleminin yapılması gerektiğini söyleyen Güç, “Evdeki klozetlerin her kullanımdan önce dezenfekte edilmesi gereksizdir. Anneler bu konuda aşırı hassasiyet gösteriyor. Deterjanlar cildi koruyan bariyerlerin aşınmasına neden oluyor ve dermatit ortaya çıkıyor. Cilt bariyerinin yenilenmesini sağlamak için nemlendiriciler kullanılmalıdır” dedi.
