Kış aylarının gelmesiyle birlikte karbonmonoksit zehirlenmesi vakaları artış göstermeye başladı. Afşin İlçe Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, karbonmonoksit zehirlenmesine karşı alınması gereken önlemler ve dikkat edilmesi gereken hususlar kamuoyuyla paylaşıldı.
Ülke genelinde her yıl özellikle lodoslu kış aylarında sobaların kombilerin ve şofbenlerin kullanılmaya başlanmasıyla birlikte ülkenin hemen hemen her bölgesinde karbon monoksit zehirlenme vakaları oluşuyor.
Bu kapsamda Her yaş grubu bireylerde farkındalığın artırılması, karbonmonoksit zehirlenmelerinin önlenmesi açısından büyük önem taşır. Ailelerin bilinçli hareket etmesi durumunda ve alınacak önlemler doğrultusunda zehirlenmelere bağlı ölümlerin önüne geçirebilir.
Esen rüzgâr ve Lodos nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir. Karbonmonoksit; renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yoluyla girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur.
Hava gazı kömür ve benzeri ısıtma amacıyla kullanılan her türlü soba ve ocakta yanma sırasında oluşur.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
Kullanan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garanti sürelerine, dikkat edilmelidir. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı, aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı soba için de düzensiz ısı da alalım nedeniyle bacı çekişi zayıflayacağı için sobaya yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmelidir.
Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından, soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır.
Özellikle Alçak basınç lodoslu havalarda, ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse, alçak basınç da havalardan soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmelidir.
Soba boruların birbiriyle birleştirilmesi ve hava baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırmalı, bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalıdır.
Düzenli olarak temizletilmeli dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasını çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır.
Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir. Herhangi bir olumsuzluk görüldüğü takdirde, 112 nolu telefonun acil yardım servisi aranmalıdır.
Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
Alınan cihazın Kalite Belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli, şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan şofben asla çalıştırılmamalı, şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yapma sonucunda oksijen oranının düşmesi Karbonun oranın yükselmesi ile gerçekleştiği için şofbenin kullandığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. Bacalar yatak odalarından merdiven sahalarından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından banyo tuvaletten, geçirilmemeli konutlarda gaz ve kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalı şofbende gaz kaçağı tespit edildiğinde, Öncelikle gaz bana tüp dedentörü kapatılmalı evde düğmeleri açılmamalı, açıksa hemen kapatılmalı, kibrit çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilir hiçbir işlem yapılmamalıdır. Pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı hızla ilgili şirket servisi yetkilileri aranmalıdır.
Lodost’ta Alınması Gereken Önlemler
Lodos süresince dikkat edilecek hakkında bilgi verilen açıklamada şu ifadelere yer verildi;
Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlaka söndürülmelidir. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürünmemelidir. Kopan ve yere düşen elektrik hatlarına kablolarına yaklaşılmamalıdır ve bu gibi durumlarda 180’i arayarak elektrik arıza servisine bildirilmelidir.
