Ramazan ayı, kültürel mirasın en özel dönemlerinden biri olarak, sofralarda geleneksel lezzetleri buluşturuyor. Bu lezzetlerin başında gelen Ramazan pidesi, ekşi maya ile birleştiğinde sağlık açısından sunduğu avantajlarla da dikkat çekiyor. Çukurova Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, ekşi mayalı pidelerin besin değerleri, sindirim sistemine katkıları ve sağlığa olan faydaları konusunda önemli açıklamalarda bulundu.
Ramazan ve Pide Kültürü
Ramazan ayı, iftar sofralarının bereketi ve dayanışma ruhuyla öne çıkıyor. Fırınlardan yükselen taze pide kokusu, sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda toplumsal bir atmosfer oluşturmasıyla da önemli bir yer tutuyor. Prof. Dr. Mehmet Sertaç Özer, Ramazan pidesinin Ortadoğu ve Akdeniz mutfağının etkisiyle şekillenerek Osmanlı mutfağı ile hayat bulduğunu ve bir gelenek olarak günümüze kadar taşındığını belirtiyor. Anadolu’nun miras buğdayları ile üretilen ekşi mayalı pideler, geçmişin izlerini taşıyan besleyici bir alternatif sunuyor.
Bu geleneksel lezzetin sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde yaşatılması için ekşi mayalı ürünler konusunda kapsamlı araştırmalar yürütülüyor. Ekşi mayanın ekmekçilik ve beslenme üzerindeki etkilerini araştıran Puratos Türkiye, geleneksel maya kültürlerini koruyarak modern tekniklerle desteklemeyi amaçlıyor. Şirket, ekşi mayanın besin değeri ve lezzet üzerindeki etkilerini bilimsel olarak incelerken, aynı zamanda ekşi maya kullanımıyla yapılan üretimlerin kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar yürütüyor.
Ekşi Mayalı Pide Neden Tercih Edilmeli?
Ramazan ayında dengeli beslenmenin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Özer, ekşi mayalı pidelerin tam tahıllı unlarla üretildiğinde kompleks karbonhidrat içeriği sayesinde uzun süreli tokluk sağladığını ifade ediyor. Oruç sürecinde vücudun ihtiyacı olan besin ögelerini dengelemeye yardımcı olan bu pideler, sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkileriyle de öne çıkıyor.
Ekşi maya fermantasyonu, binlerce yıldır kullanılan doğal bir süreç olup, fırın ürünlerinin duyusal ve beslenme kalitesini artırıyor. Fermantasyon sırasında laktik asit bakterileri ve maya ekosistemi birlikte çalışarak besinlerin biyoyararlılığını yükseltiyor. Bu sayede ekşi mayalı pideler, sindirimi kolay, lezzet bileşenleri açısından zengin ve daha sağlıklı bir seçenek olarak öne çıkıyor.
Sağlık Üzerindeki Etkileri
Tam tahıllı unlar, demir, potasyum, magnezyum ve çinko gibi mineraller bakımından beyaz una göre daha zengin içeriğe sahip. Ancak bu minerallerin emilimi, tam tahıllı unlarda bulunan fitatlar tarafından sınırlandırılabiliyor. Prof. Dr. Özer, ekşi maya ile gerçekleştirilen fermentasyon sürecinin bu fitatları parçaladığını ve minerallerin emilimini artırdığını belirtiyor. Bu durum, ekşi mayalı pideleri besin değerleri açısından üstün kılıyor.
Ramazan ayında değişen beslenme düzeni, sindirim sorunlarına neden olabiliyor. Ekşi mayalı pideler, ticari mayalarla üretilmiş ekmeklere kıyasla daha kolay sindirilirken, prebiyotik özellikleri sayesinde bağırsak sağlığını da destekliyor. Ayrıca, ekşi mayanın oluşturduğu asidik pH, hamur içerisindeki proteinlerin parçalanmasını kolaylaştırarak glutenin sindirilebilirliğini artırıyor.
Kan şekeri dengesi açısından da önemli bir rol oynayan ekşi mayalı pideler, karbonhidrat yapısını değiştirerek glisemik indeksi düşürüyor. Bu da kan şekerinin dengede tutulmasına katkı sağlıyor ve uzun süre tok kalmayı mümkün kılıyor.
Geleneksel Lezzetin Modern Yorumu
Ekşi mayalı pideler, yalnızca besleyici değerleriyle değil, aynı zamanda doğal muhafaza özellikleriyle de öne çıkıyor. Prof. Dr. Özer, ekşi mayalı pidelerin, doğal asidik yapıları nedeniyle koruyucu madde içermeksizin daha uzun süre tazeliğini koruduğunu vurguluyor. Aynı zamanda, Anadolu’nun yerel tohumlarıyla hazırlanan bu pideler, geleneksel ekmek kültürünü modern beslenme anlayışıyla birleştirerek sağlıklı bir alternatif oluşturuyor.
Ekşi mayanın sağlığa faydaları ve ekmekçilik sektöründeki önemi konusunda bilimsel çalışmalar yürüten Puratos, bu alandaki en büyük girişimlerden biri olan Belçika'nın Saint Vith kentinde bulunan Ekşi Maya Kütüphanesi ile geleneksel maya kültürlerini koruma altına alıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen en iyi ekşi maya örneklerinin saklandığı bu merkez, farklı maya türlerinin araştırılmasına ve ekşi mayanın geleceğe taşınmasına katkıda bulunuyor. Aynı zamanda, ekmekçilere ve araştırmacılara ekşi mayanın beslenme ve lezzet üzerindeki etkileri hakkında bilgi sağlıyor.
Ramazan ayında sağlıklı ve besleyici bir seçenek arayanlar için ekşi mayalı pideler, geleneksel lezzetleri koruyarak sindirimi kolaylaştıran ve uzun süre tokluk hissi sağlayan bir alternatif olmaya devam ediyor.
