Amsterdam'da geçen hafta oynanan Ajax ve Maccabi Tel Aviv maçı öncesi ve sonrası devam şiddet olayları Hollanda'da siyasi bir krize yol açtı. İktidar koalisyonu, olayları görüşmek üzere kapalı kapılar ardında yapılan bir toplantıda hükümet yetkilileri tarafından yapıldığı iddia edilen ırkçı açıklamalar nedeniyle çalkantıya girdi.
İktidar koalisyonunun bir parçası olan merkez sağ Yeni Toplumsal Sözleşme (NSC) partisinin sosyal yardım sekreteri Fas doğumlu Nora Achahbar'ın, etnik açıdan farklı geçmişlere sahip Hollandalı vatandaşlar hakkında meslektaşları tarafından yapılan kışkırtıcı ve ırkçı açıklamalar nedeniyle istifa etmesi bekleniyor. Hollanda devlet yayın kuruluşu NOS'un bildirdiğine göre, diğer NSC üyeleri de protesto amacıyla istifa etmeyi düşünüyor.
Dört sağcı iktidar partisinin başkanları, hükümetin çökebileceği yönündeki spekülasyonlar arasında kriz görüşmeleri için bir araya geliyor.
Sol eğilimli muhalefet, PVV partisi hükümette en fazla sandalyeye sahip olan Hollandalı aşırı sağcı lider Geert Wilders'i, saldırılara karışmaktan hüküm giyenlerin Hollanda vatandaşlığının iptal edilmesi ve sınır dışı edilmesi çağrısında bulunarak gerilimi tırmandırmakla suçladı.
Günün erken saatlerinde Amsterdam Belediye Meclisi, Gazze'deki “gerçek ve yakın” soykırım riskinin ele alınması için derhal harekete geçilmesi çağrısında bulunan ve geçen haftaki huzursuzluğu ele alma girişimi olarak nitelendirilen bir önergeyi kabul etti.
Önergenin ana destekçilerinden biri olan sol görüşlü Denk partisinden Sheher Khan, “Bu gerilimler ortadan kalkmayacak,” dedi. “Sanırım - ve sanırım hepimiz aynı fikirdeyiz - eğer temel nedenleri ele almazsak, bu gerilimleri tekrar göreceğiz, çatışmalar yaşanmaya devam edecek.”
Perşembe günü konseyin 45 üyesinden 35'i tarafından desteklenen önerge, “Gazze'deki gerçek ve yakın soykırımı” durdurmak için “mümkün olan en kısa sürede” harekete geçilmesi çağrısında bulunuyor. BM Uluslararası Adalet Divanı'nın Ocak ayında aldığı ve Gazze'deki Filistinlilerin soykırım sözleşmesi kapsamındaki haklarına “telafisi mümkün olmayan bir halel gelmesinin gerçek ve yakın bir risk” olduğunu belirten ara karara atıfta bulundu.
Önergede ayrıca Gazze'ye yardım götüren kuruluşların desteklenmesinin yanı sıra Hollanda devletine uluslararası hukuka uyması ve İsrail'in Gazze'de olası bir soykırım yapmasını engellemesi için baskı yapılması çağrısında bulunuluyor.
Önerge, Ajax ile Maccabi Tel Aviv arasında oynanan maçın ardından yaşanan şiddet olaylarından tam bir hafta sonra onaylandı.
Yetkililer ne olduğunu anlamaya çalışırken, acil bir kararla protesto ve gösteriler bir hafta süreyle yasaklandı. Buna rağmen Çarşamba günü yasağa karşı toplanan 250'den fazla Filistin yanlısı protestocu gözaltına alındı. Hollandalı yetkililer daha sonra, çevik kuvvet teçhizatlı polislerin protestoyu dağıttıktan sonra göstericileri coplarla dövdüğünü gösteren görüntülerin ardından polis şiddeti raporlarını araştırdıklarını söyledi.
Cuma günü verdiği bir mülakatta Khan, devam eden protestoların önergeye duyulan ihtiyacı pekiştirdiğini söyledi. “Olağanüstü hale rağmen insanlar gösteri yapmaya devam ediyor” dedi. Bunun sebebinin “insanların gösteri yapmayı sevmesi değil” Gazze'den her gün gelen görüntüler olduğunu da sözlerine ekledi.
Mart ayında ülkenin ilk Holokost müzesini açmak üzere gelen İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'u karşılayan gösterilere ve Mart ayında 150'den fazla kişinin tutuklanmasına neden olan Filistin yanlısı öğrenci protestolarına işaret etti. “Bütün bir yıl boyunca bunlar oldu,” dedi. “Bu yine olacak.”
Belediye meclis üyelerinden bazıları soykırım kelimesinin kullanılması ve geçtiğimiz hafta yaşanan olayların etkisinden hala kurtulamamış bir şehirde nasıl karşılanacağı konusundaki endişelerini dile getirerek önergeyi desteklemeyi reddetti. Volt Hollandalı Itay Garmy, Hollanda gazetesi Het Parool'a verdiği demeçte, “Bunun kentte kutuplaşmaya neden olmasından korkuyorum” dedi.
Geçen haftaki olaylara yerel halkın ve ziyaretçilerin karıştığı görülüyor. Maccabi taraftarları bir taksi şoförüne saldırı, bir Filistin bayrağının yırtılıp yakılması ve ırkçı, Arap karşıtı sloganlar atarken filme alınırken, şehrin belediye başkanı İsrailli taraftarlara yönelik şiddetli “vur-kaç” saldırıları olduğunu söyledi.
Görgü tanıklarının ifadeleri ve metin mesajlarının ekran görüntüleri, bazılarının özellikle Yahudileri hedef aldığını, insanlara İsrailli olup olmadıklarını veya pasaportlarını göstermelerini istediklerini gösteriyor.
