DİYABET(ŞEKER) HASTALIĞI VE BESLENME ÖNERİLERİ
Diyabet(şeker ) hastalığı toplumda büyük çoğunluğun(yaklaşık 6 milyon) oluşturduğu beslenme bozukluğu ve hareketsiz yaşamla karakterize bir hastalıktır. Şeker hastalığı adıyla bilinen diyabet; eğer doğru beslenilmezse diğer organların işleyişlerini hızla bozmaktadır.
Diyabet tedavisinde kan şekeri kontrolünü sağlamak için sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazanılması önemlidir. Diyabeti olmayan bireylerde olduğu gibi diyabetli bireylerinde yeterli ve dengeli beslenmeyi öğrenmesi ve öğrendiklerini günlük yaşamda uygulaması sağlıklı bir yaşamın temelini oluşturur
Hastaların hayat boyu takip edilmesini gerektiren sistemik bir hastalıktır.
Diyabet, yaşamınızda başta beslenme alışkanlıklarınız olmak üzere bazı değişikliklerin oluşmasını gerektirmektedir. Kan şekerini oluşturan asıl kaynak yiyeceklerdir ve bu nedenle sağlıklı beslenme diyabette tedavinin temelidir.
Yağlar
Doymuş yağ(hayvansal) yerine doymamış yağlar(bitkisel) olarak nitelendirilen sıvıyağ tüketimini arttırmak uygun olacaktır.
Sebze yemeklerine koyacağınız yağ miktarını 1 kg sebzeye 2 çorba kaşığı sıvıyağ olacak şekilde ayarlamalısınız.
Posa
Posa vücutta bir süpürge görevindedir. Vücut tarafından emilmedikleri içinde lif oranı yüksek besinler beslenmede yer almalıdır.
Meyveler, sebzeler ve kuru baklagiller posadan zengin besin öğeleridir.
Posa karbonhidrat emilimini yavaşlatarak kan şekerinin hızla yükselmesini engellediği için örneğin meyveleri kabuklu ekmeğinizi tam buğday şeklinde tüketebilirsiniz.
Öğünlerin düzeni ve ara öğünün önemi
Toplumumuzda pek de yaygın olmasa da ara öğün tüketimi çok önemlidir. Ani kan düşmelerini ve öğünden diğer öğüne aşırı yemeleri küçük öğünler önleyebilir. Buna bağlı olarak kan şekeri kontrol altına alınmış olur.3 ana ve 3 ara öğün şeklinde beslenilmelidir.
Ara öğüne örnek olarak 1 su bardağı süt veya yoğurt yanına 1 adet elma veya portakal şeklinde olabilir.
Fiziksel Aktivite
Fiziksel aktivitenin artması yiyeceklerin parçalanması sonucu oluşan şekerin kas dokuları tarafından kullanılmasını hızlandırarak kan şekeri kontrolünün sağlanmasına ve şişman diyabetlilerde vücut ağırlığının azalmasına yardımcı olur.
Bir egzersiz programına başlamadan önce yapmayı planladığınız egzersiz çeşidi ve süresi ile ilişkili olarak mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir. Vücudun belirli bir bölgesini çalıştırmaya yönelik egzersizler yerine tüm vücudu çalıştıran egzersiz tipleri tercih edilmelidir.
Bilinen Yanlışlar
Halk arasında yaygın inanışlar vardır;
Ekşi elmanın şekeri yoktur, greyfurt suyu, kiraz sapı şekeri düşürür.
Bunun olabilmesi için bu besinlerin bünyesinde insülin hormonunun olması gerekir. Bu hormon da sadece insan vücudunda vardır. Hiçbir besinin bünyesinde yoktur. O nedenle bilimsel hiçbir geçerliliği olmayan sadece psikolojik olarak kişilerin inandığı şeylerdir.
Şekerim normal olunca diyet yapmama gerek yoktur.
Kan şeker düzeyiniz normal sınırlarda seyretse bile bu diyet ömür boyu yapmanız gereken bir diyettir. Ama dikkat ettiğinizde bunu bir yaşam modeli olarak hayatınıza kattığınızda, her besin grubundan her öğünde düzenli aldığınız için daha sağlıklı yaşarsınız. Dikkat edilmediğinde pis ve sinsi bir hastalıktır.
Öneriler
- Yeterli ve dengeli beslenmeye dikkat edilmeli.
- Öğün atlamamalı
- Bireye uygun vücut ağırlığı sağlanmalı ve sürdürülmeli.
- İnsülin ve/veya ilaç zamanlarına ve dozlarına dikkat edilmeli.
- Önerilen fiziksel aktivitelere (yürüyüş gibi) özen gösterilmeli.
- Sigaradan uzak durulmalıdır.
Sağlıklı günler…
Stj. Dyt: Ömer Faruk CANPOLAT