Maraş’ta, Toroslar’ın kuzeyinde kalan ovalar, diğer dönemlerde de olduğu gibi Elazığ –Malatya ile Orta Anadolu Kültürünün izlerini taşır. Bölgedeki yazılı kaynaklar ve arkeolojik veriler bakımından iyi bildiğimiz Malatya Beyliğinin Afşin ve Elbistan ovasındaki verimli tarım arazilerini kontrol ettiği anlaşılmaktadır. Hitit Dönemi çanak çömleklerin bazı ufak değişiklerle demir çağında da devam ettiği anlaşılmaktadır. Elbistan Karahöyük te in situ olarak bulunmuş hiyeroglif yazıtlı sitel genel olarak M.Ö. 1200-1000 arasında döneme tarihlenmiştir.

Karahöyükün hemen güneyinde Izgın köyünde ortaya çıkarılan hiyeroglif yazıtlı sitel bölgenin Malatya bağlantısını pekiştirmektedir. Siteli diktiren kişi kendini Malazi (Malatya) şehrinin yöneticisi olarak tanıtır ve babaksının tahtına oturacağını ifade eder. Söz konusu bölgede iki küzük boyutlu höyük bulunmaktadır. Afşin Tanır kasabasında bu gün bir ortaçağ yapısı içinden çıkan yukarı boğaz bölgesinde Sahren olarak adlandırılan kaynak suyu çevresinde 2009 yılında yapılan çalışmada kayalık zemine işlenmiş hiyeroglif yazıt tespit edilmiştir. İçeriği bu gün tam olarak çözülmemekle birlikte, Geç Hitit dönemini tarihlendiren yazıt olarak Hitit dönemi yol güzergâhlarının tespiti açısından önemli bir kanıt olarak karşımıza çıkmamadır. Bu belgelerden anlaşılacağı üzere Erken ve Orta Demir çağında Güneydoğu Torosların kuzeyindeki olanlar daha önceden olduğu gibi Orta Anadolu ve Elazığ –Malatya bölgesi ile ilgilidir.

Malatya Arslantepe merkezli Militene ‘nin Afşin-Elbistan ovasını da hâkim olduğu anlaşılmaktadır. Torosların kuzeyinde Afşin-Elbistan-Göksun ovalarında ise Malatya Beyliğinin etkisinde bir siyasi ve kültürel gelişim izlenmektedir. Afşin Bölgesinin Malatya Beyliği etkisinde ve denetiminde olduğu söylememiz mümkündür. Bulunmuş olan bu yeni yazıt bu etkinin coğrafi sınırının Afşin Tanır bölgesine kadar uzandığını göstermektedir. Afşin Hurman suyu kıyısında yer alan yapılar kazılar sonucunda Elbistan Karahöyükte bulunan yerleşim yerleri ile bezerlik gösterir. Afşin Hurman suyu aracılığı ile organik bir bağlantının olduğu görülmektedir. Elbistan Karahöyük’ün 22 KM Kuzeydoğusunda yer alan Afşin Tanır Yassıhöyük yukarıda bahsettiğimiz gibi Sarız üzerinden gelen Afşin Hurman suyu boyunca uzanan yolun Afşin-Elbistan ovalarına açılan kuzey geçiş noktasının başında yer alır. Bu Açıdan Afşin-Elbistan önemli bir istasyondur. Gerek Afşin Yassı höyük gerekse Elbistan Karahöyük Hitit katmanlarını barındırmaktadır. M.Ö.8 Yüzyılın sonlarında Afşin bölgesinde Elbistan ile birlikte Asur etkinin arttığı görülmektedir.(Kahramanmaraş Yüzey Araştırması 2010 Erkan KONYAR- Meltem Doğan ALPARSLAN- Metin ALPARSLAN Sayfa 35)

ARAŞTIRMACI YAZAR

MUSTAFA KÖŞ 

AFŞİN KENT KONSEYİ TARİHİ ARAŞTIRMALAR BÖLÜM BAŞKANI