AFŞİN İSMİ NEDEN YANLIŞ TELAFUZ EDİLİYOR

Tarihte Afşin’imizin geçmişine baktığımız zaman birçok uygarlıklara beşiklik yaptığını görürüz. Afşin’imizin Tarihteki isimleri Hititler döneminde Arpasus, Asurlular ve Romalılar döneminde Arabissos. Bizanslılar döneminde Aramisos, İslam Kaynaklarında Efsus’tur. Namı diyar Meşhur Afşin (Efsus) Şehri Selçuklular tarafından fethedilmiştir. Selçuklular ve Osmanlılar döneminde resmi ismi Efsus yöresel ismi Yarpuz olmuştur. Selçuklular döneminde Efsus sancağı bölgesi olarak önemli yerleşim yerlerinden biriydi. Aynı zamanda Efsus Sancağına Eshab-ı Kehf’in sancağı olarak Selçuklular Afşin-Efsus şehrine çok büyük önem vermişler ve hizmet etmişlerdir. Özellikle Selçuklular döneminde Efsus Şehri Konya’dan tayin edilen valiler ve Askeri valiler tarafından yönetilmiştir. Afşin Beyde Efsus’u yöneten askeri validir. Afşin-Efsus Şehrimize Selçuklular –Danişmedliler Dulkadiroğullar-Osmanlılar çok büyük önem vermişlerdir. Kent Dulkadirliler ve Osmanlı döneminde Efsus olarak tanınmıştır. Geçen bu süre içerisinde Afşin birçok isim değiştirdi bunlar; Kipsuma, Arabisos, Telhamsun, Efsus, Yarpuz ve son olarak da Afşin adını almış ve günümüze kadar ulaşmıştır bu isim. Prof.Dr. İlyas GÖKHAN Hocamın Afşin ve Yöresinin Tarihi Önemi adlı makalesinde; Bu bölgeye Afşin adında iki Türk komutanı gelmiştir. Biri Abbasi Halifesi zamanında Afşin Bey bu bölgeyi fethetmiştir. İkinci Afşin Bey ise Sultan Alparslan zamanında Kayseri bölgesinden gelip gene burayı fethetmiştir. Bundan dolayı Afşin ismi ilçemize verilmiştir. Diriliş Ertuğrul dizisinde de seyredilmesine rağmen koskoca Türk komutanlarının ismi olan Afşin Beyin ismini bazı kişiler halen yanlış telaffuz etmeye devam etmektedirler. 1944 yılında Efsus İlçesi kuruluyor 1945 yılında Efsus ismi Afşin olarak TBMM Meclisince değiştirilmiştir. Efsus ismini bazı kişiler Hristiyan ismi olduğunu söylüyorlar. Eski İslam Ansiklopedisinden almış olduğumuz bilgilere göre Efsus İsmi Hazreti Muhammed Soyundan gelen MİN-ŞER Ali’nin torunu olan Efsus adlı komutanın adıdır. Komutan Efsus Arabissos şehrini fethetmiştir. Arabissos ismi değiştirilerek Efsus adlı komutanın ismi verilmiştir. Malatya’nın Fethinden sonra Komutan Efsus Arabissos şehrini fethetmiştir. Eğer böyle olmasaydı Abbasîler, Selçuklular ve Osmanlılar bu ismi kullanmazlardı. Anadolu’yu fetheden bir Türk yurdu haline getiren Afşin Beyin ismine izafetten değiştirilerek İlçemizin ismi 1945 yılında Afşin olarak TBMM Meclisince değiştirilmiştir. Bizler bu memleketin yetiştirmiş olduğu evlatları olaraktan Efsus ve Afşin isminden hiçbir zaman rahatsızlık duymadık ancak biz Afşinlileri üzen taraf şudur Koskoca Türkmen komutanları olarak Efsus’a yani Afşin’imize İslam tarihi içinde Afşin adında dört komutanın geldiğini Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe Bölümü öğretim üyesi Necati DEMİR hocamın Efsus’a Afşin ismi verilmesi adlı makalesinde Belediye Başkanı İbrahim Özdemir olmak üzere Afşin’in ileri gelenlerinin soruları üzerine Efsus’un tarihinden bahsediyor. Hasan Reşit TANKUT Maraş Yolları adlı Kitabında Efsus’un tarihinden bahsederken “Onlar istedi ben de Afşinlerden, bu büyük Türk kumandanlarından bahsettim”. Tankut, iki Afşin’den söz ediyor. İslam Tarihi içinde Afşin adında dört komutandan bahsedilir. Bunların hem ilki olan Afşin b. Kâvus (735-840) hem de Bekçioğlu Afşin yöremizin yurt toprağı yapılmasında fiilen katkıları olan kişiler oldukları söylenmektedir. Bu dört Afşin’den ilki, Maveraün-nehr’li Afşin b. Kâvus Halife Me’mun’un en güvendiği komutanı oldu. İkincisi olan Afşin’in ilçemizin ismiyle benzerliğinden başka bir bağı olmayıp ilkinin komutanlarından ve (880-901) yılları arasında komutanlık ve valilik yapan el-Afşîn Muhammed b. Ebü’s-Sâc’tır. Üçüncüsü de Alp Arslan’ın beylerinden Bekçioğlu Afşin (1069), Efsus (Afşin) üzerinden Batı Anadolu’ya seferler yapmışlardır. Dördüncü Afşin de bir İslam komutanının ileri gelen adamlarından biridir. Koskoca İslam Komutanlarının ismi olan Anadolu’yu Türk yurdu haline getiren Afşin Beyin ismi olan şehrimizin Afşin adı özellikle Avşın, Afşın, Avşin, Avşınlılar, Afşınlılar olarak halen neden yanlış telaffuz ediliyor anlamış değilim doğrusu Şehrin adı Afşin ve şehirde oturan halka Afşinliler denmesi tarihimiz açısından çok önemlidir.
1-Avşın, 2-Afşın, 3-Avşınlılar, 4-Afşınlılar, 5-Avşin,6-Avşinliler, 7-Avşun, 8-Afşun, 9-Afşunlular, 10-Afşinliler, 11-Afşin
ARAŞTIRMACI YAZAR
MUSTAFA KÖŞ
Afşin Kent Konseyi Tarihi Araştırmalar Bölüm Başkanı
KAYNAKLAR
Prof.Dr. Ahmet EYİCİL Afşin Ashab-ı Kehf Afşin’in isimleri.
Prof.Dr.İlyas GÖKHAN Afşin ve Yöresinin Tarihi Önemi
Hasan Reşit TANKUT MARAŞ YOLLARINDA KAHRAMANMARAŞ 2008-3