Türkiye’de fiyatların sürekli artmasının temelinde enflasyon vardır. Türkiye enflasyonla ilk defa 1800 yıllarda Osmanlı zamanında karşılaştı. Türkiye ve Türkiye gibi ülkelerde, dışa bağımlılık oranı yüksek, üretim endeksi düşük, eksik istihdam ve iktisadi gelişimini tamamlamadığı için oturmuş bir piyasası mevcut değildir. Bu saydığımız durumlardan kaynaklı olarak, fiyatlar doğrudan ülkenin kendi tekelinin dışına çıkıyor.
Peki fiyatlar düşer mi?
Türkiye’de kronikleşen bir enflasyon sorunu mevcut. Cumhuriyet öncesine dayanan, Osmanlıdan bugüne sürekli enflasyonla bir mücadele halindeyiz. Enflasyon terimi temelde fiyatların sürekli yükselmesi olarak tabir edilse de tam olarak ülke para birimin değer kaybetmesidir. Türkiye’de temel sorun fiyatların yükselmesi değil, enflasyon kaynaklı Türk Lirasının değer kaybetmesi.
Türkiye’de enflasyon hem talep hem de maliyet etkilerini taşıyor. Yüksek enflasyonun yarattığı paradan kaçış ve öne çekilmiş tüketim etkileri sonucunda talep canlılığı görülüyor. Bunu çevremizdeki restoranların, kafelerin, AVM’lerin doluluğundan, alış verişin canlılığından ve trafiğin durumundan gözlemleyebiliyoruz. Enflasyondaki yükseliş ve bütün çabalara karşın devam eden döviz talebi kurların artmasına, bu da maliyetlerin yükselmesine ve maliyet enflasyonuna yol açıyor.
Son yapılan ücret zamları, üretim ve hizmet maliyetlerini dahada yükselmesine yol açtı. Önümüzde gerçekleşecek bir yerel seçim var ve bunun ekonomiye etkileri olacaktır, aynı zamanda döviz talebinin sürekli canlı olması, seçim sonrası döviz kurunu kademeli olarak artıracak bu durumda fiyatları yükseltecektir. Geçtiğimiz yıllardaki gibi süper enflasyon olmasa da bugün alın yarın daha pahalı olacakla karşılaşmasak dahi 2024’de yine enflasyon temel sorunumuz olacaktır.
Ürün ya da sektör bazlı dönem dönem fiyat düşmeleri olabilir, vergi indirimleri kaynaklı fiyatlarda dönemsel geri çekilmeler görülebilir, piyasa dönemsel sıkılaşma hamleleriyle fiyatların geri çekilmesini sağlayabilir ama Türkiye Ekonomisi enflasyondan kurtulamadığı sürece, sürekli değer kaybeden bir Türk Lirası varken fiyatların düşmesi beklenemez.
