Meteoroloji olmadığı zamanlarda çiftçiler havanın durumunu (güneşli mi, yağışlı mı, rüzgârlı mı vs. olduğunu) kendilerine göre tecrübelerle geliştirdikleri çok ilginç işaretlerle tahmin etmeyi öğrenmişler. Bunların bir kısmı, aşağıda fotoğrafını da göreceğiniz arşivimdeki eski bir belgeye göre şu şekilde sıralanmış:
1) İnekler, beygirler ahırların duvarlarında olan güherçileyi yani çorakları yalar ise ve dışarıdaki hayvanlar akşamdan evvel ahırlara girerler ise biraz sonra veya ertesi günü yağmur yağacağına..
2) Kargalar ziyade (fazlasıyla) bağrışırlar ve sık sık uçuşup öteye beriye konarlarsa biraz sonra ve uzağa gitmeyip yuvalarına erken dönerlerse ertesi günü yağmur yağacağına ve yiyecek bulmak için uzak yerlere gidip geç gelirlerse havanın güzel olacağına..
3) Tavuklar tüylerini kabartarak toprakta çok eşinirse fırtına zuhur edeceğine (meydana geleceğine)..
4) Ördekler su üzerinde birbirlerini kovalar ve kanatlarını çırparak ara sıra suya batarlarsa biraz sonra bora veyahut fırtına zuhur edeceğine..
5) Kırlangıçlar uçarken veyahut (yuvalarından çıkarken) yere dokunarak geçerse fırtına zuhur edeceğine ve akşam üzeri yükseklerde uçarsa havanın güzel olacağına..
6) Arılar kovanlarından uzaklaşmaz ve kalabalık olarak kovanlarına avdet ederlerse (dönerlerse) yağmur yağacağına..
7) Tarla fareleri meydanda gezer, balıklar suyun yüzünde yüzer, kurbağalar ziyade bağırırlar ise havanın güzel olacağına ve eğer kurbağalar suya ziyade dalar ve çamurun içine yatar ise fırtına zuhur edeceğine ve kurbağalar oturmak için yüksek ve açık mahal arar ise havanın gayet güzel olacağına..
8) Sinekler üstü örtülü yerlere ve hanelere (evlere) hücum ederler ve insanları çok ısırırlarsa şiddetli yağmur yağacağına..
9) Örümceklerin ağı gergin (ise) havanın bozulacağına, gevşek ise iyi olacağına ve örümcek yuvasında sakin durursa yağmur yağacağına ve eğer muttasıl (aralıksız, bitişik) ağ yapar ve eskilerini tamir ederse havanın güzel olacağına…
Delalet eder.
&
Muhakkak ki değişik yörelerde birbirinden farklı sayısız hava tahmin usulleri geliştirilmiştir. Örnek olması babından, ayrıca derlediğim yüzlerce tahmin yönteminden bir kısmını daha örnek olarak vermek isterim:
1) Horozlar ikindi vakti öterse hava düzeleceğine..
2) Güneş batarken kızıllık olursa ertesi gün havanın iyi olacağına..
3) Sabahleyin erkenden çığ ve sis olursa havanın iyi olacağına..
4) Güneş doğarken alçak bulutlar arkasında olursa havanın iyi olacağına..
5) Güneş doğarken yüksek bulutlar arkasından olması rüzgârın çıkacağına..
6) Güneş doğarken çok kızıl olursa fırtına çıkacağına..
7) Ay'ın kızıl görülmesi havanın rüzgârlı, rengi açık görülmesi havanın iyi, beyaz görünmesi de havanın yağmurlu olacağına..
8) Denizin donuk beyaz bir renk almışsa sise ve sonra güzel bir havaya..
9) Denizin siyah veya yeşil görünüyorsa rüzgâra ve havanın sertleşeceğine..
10) Deniz, hava sakinken yüzeyi göz alacak kadar parlak beyaz görünüyor ve havada sıcaklık hissediliyorsa büyük bir fırtınaya..
11) Yıldızların parlak ve berrak görüldüğü gecede yıldızlar kaybolmaya başlarsa, havanın bozacağı ve yağmur yağacağı..
İşaret eder.
