VİZONTELE AFŞİN

Kıymetli okurlar Afşin’e ilk Radyo ve televizyon yayınlarının nasıl geldiğini ve yaşam kültürümüzde nasıl bir değişime yol açtığının öyküsünü anlatacağım. Vizontele Afşin İlçemiz Afşin'e ilk radyonun gelmesi tarihçesinden bahsedeceğiz. Afşin’e ilk radyonun gelmesini Rahmetli Belediye Başkanlarımızdan İbrahim Özdemir sağlamıştır. 1928-1950 yılları arasında Afşin Belediye Başkanlığını yapan İbrahim Özdemir 1928 yılında Belediye'ye 1 adet Radyo getirmiştir. Afşin'de bulunan ilk radyoydu. O zamanki radyolar lambalı philips (pilipis) radyolar günümüze göre ilkel araçlarla bir sürü akümülatör ve pil ile çok zahmetli çalışıyordu. Lambalı olan radyolara pil zor dayanıyordu. Afşin'e ilk getirilen Belediye hizmet binasına konan bu radyo büyük bir sandık büyüklüğündeydi. Pilleri Büyük varil boyunda iri ve büyüktü. Radyoyu dinlemeye gelen Afşinli hemşerilerimiz diyorlardı ki Belediye Reisi Cevlanlıoğlu İbrahim (ÖZDEMİR) Efendi büyük bir sandığın içine Fındığın Mamet (Berber Fuat GÜZELİN Babası) ile birlikte sandığın içine adamları koymuşlar devamlı adamlar konuşuyor Cevlanlı oğlu İbrahim Efendi Fındığın Mamet İle bizi kandırıyor demişler. İlçemiz Afşin’e getirilen Bataryalı pilleri olan bu radyo çok büyük olduğundan, radyo da, pili bitmesin diye, ancak haberlerde ajans dinlemek için açılırdı. Ajans saati gelirken, köstekli saatlerden saatin gelip gelmediği kontrol edilir. Saat tam yaklaşırken, cemaat “ajansı dinleyelim susun hele” diye uyarılınca, herkes susar, pür dikkat ajans dinlenilirdi. Batı Bloğu, Doğu bloğu Amerika Rusya haberleri, casuslar, Kore Savaşı, Menderes’in bilmem nerede verdiği nutuk, Nazım Hikmet yine vatan hainliğine devam edip etmediği vb haberleri peş peşe sıralanır. Haberin sonlarına doğru devlet radyosundan, “Vatan Cephesine” kayıt olanlar tek tek sayılır, eğer kendi köylerinden kimseler kayıt olunmuşsa (büyük küçük fark etmez) ondan büyük bir keyif alınırdı. Haberlerin sonunda da Meterolojiden hava raporları okunurken, bazı kimseler Allahın işine de karışıyorlar” diye homurdanırken, yanındaki de onun duyacağı şekilde, “iyi de ne hikmetse söyledikleri doğru çıkıyor” diyerek hava raporuna ayrı bir yorum katardı. Kocaman bataryası olan varil büyüklüğündeki pillerin bir Kısmı Afşin-Efsus Belediye Riyasetinin damına rüzgâr enerjisinden faydalanılarak Pilleri şarj edici sistemi İlçemizin zeki ve mucit ustası Mahmut DEMİR (Mahmut Usta) Tarafından yapılmıştı. Rüzgârın olmadığı zamanlarda göz önüne alınarak Radyonun pillerinin şarj edilmesi için yine ilçemizin ustalarından Mahmut Usta (Mahmut Demir) şimdiki Halk Eğitim Binasının alt tarafında bulunan değirmen başında bulunan su değirmeninin domuzluğunun üzerine pilleri şarj edecek aletleri kurarak radyonun pilleri burada da şarj edilmeye başlanmıştır. 1928 yılında bu radyo ile genç Cumhuriyetimizin haberlerini Afşinliler dinlemişlerdir. Rahmetli Belediye Başkanımız İbrahim Özdemir Afşin'imizi İlçe yapan ve birçok hizmetleri olmuştur. Efsus Belediye Başkanı olarak Atatürk ve İnönü ile sürekli haberleşmiştir. İlçemiz Efsus-Afşin’in Sevilen insanlarından Rahmetli Kore Gazisi Durdu Mehmet GÜRKAN Afşin Halk evinde Kore savaşındaki anısını şöyle anlatmıştır. Kore’de savaşırken Ruslar bizi çember içine almıştı. Tümenimizin Komutanı Tahsin YAZICIOĞLU paşa Amerikan Genareline Rusların Türk birliklerini çember içine aldıklarını ve yardıma gelmelerini istemişti. Fakat Amerikan Genarali bize yardıma gelmedi. Tümen Komutanımız Tahsin YAZICIOĞLU Paşa dediği evlatlarım tek bir çaremiz var oda çemberi yarıp çıkmaktır. Çemberi yarıp Ruslardan kurtulduk ama 400 Türk Askerinden 80 kişi kalmıştık. Komutanımız Tahsin YAZICIOĞLU Paşa öfkeyle benimle beraber birkaç asker ile Amerikan Karargâhının içine girdik. Komutanımız Tahsin YAZICIOĞLU paşa tabancasını çekti Amerikan Genarilinin ağzına bir tarak mermiyi boşaltarak öldürdü. Komutanımız cesur Paşamızı Kore’den Türkiye’ye çağırdılar. Mahkeme ettiler. Mahkemede Amerikan heyeti de bulunmaktaydı. Neticede karar verildi Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Kanunları gereğince Paşamız berat etti. Tekrar Koreye gönderilen paşamız burada kahramanca savaşmıştır. Amerikalılar Türk Paşası Tahsin YAZICIOĞLU’NU çok öldürmek istediler çeşitli öldürme teşebbüssünde bulundular ama başarılı olamadılar. İlçemiz Afşin’de haberleşme bir noktada eski yıllarda gurbetten gelen insanlarımız anılarını Halk evlerinde anlatırlarmış. İlçemize daha sonra 1970 yılında Yemliha İnal ve Mevlüt Yazgan ilk Sinemayı getirmişlerdir. Efsus-Afşin’de o yıllarda sinema çok iyi para kazanıyormuş? Bir gün Sinema sahibi Kâtip oğlu Mevlüt Yazgan eve gitmiş hanımına demiş ki hanım, hanım sinemadan kazandığımız çelik dolusu parayı getir de bir daha sayalım bizim Afşin’in adamı duvardaki gölgeyi saatlerce seyredip, seyredip gidiyorlar demiş. Daha sonra 1975 yılında Afşin'e bir sinema daha açılarak sinema sayısı 2'ye çıkmıştır.1970 Yıllında Afşin İlçemizde 2 adet Kışlık ve 1 Adet yazlık olmak üzere toplam 3 adet sinema faaliyet göstermekteydi. 1975 yılında Afşin'imize TRT tarafından Afşin'de televizyon yayınının ulaştırılması amacı ile Afşin'in Atlas tepesinin yanında bulunan payamca tepesine televizyon verici anteni yapılmıştır. 1975-1976 yıllarında Afşin'de çoğu evde televizyon yoktu. Bazı evler ile Almancıların evlerinde sadece siyah beyaz televizyonlar bulunmaktaydı. Bu hizmetlerin gelmesi ile Afşin'in ilk vizontelesi gerçekleşmiştir. Payamca ya dikilen televizyon antenine giden elektrik kabloları kışın koptuğunda Afşin'in televizyonu seyretmesi için ilçemizin elektrik teknisyeni Rahmetli Cemalettin İşbilir tarafından bu antenlerin çalışmasını 1985 yılına kadar sağlamıştır. 1985 yılından sonra yine Afşin'imizin Rahmetli Belediye Başkanı Ergün Ertekin Afşin'e 10 adet kanal yayını yapan özel televizyon uydularını Atlas Tepesine kurdurmuştur. Halen bu uydular o günden bu güne çalışmaktadır. İlçemiz Afşin Vizontelesinin gelişmesini ve tarihi böyle başlamıştır.
Derleyen:Araştırmacı Yazar
Mustafa KÖŞ
Afşin Kent Konseyi Tarihi araştırmalar Bölüm Başkanı